సెబీ ఇటీవల డెరివేటివ్ మార్కెట్లో రక్షణ, మదుపరుల భద్రత కోసం కొన్ని కీలక మార్పులు చేసింది. ఈ నియమాలు 2024 నవంబర్ 20 నుండి అమలులోకి రానున్నాయి. సెబీ (SEBI) కొత్త రూల్స్ ప్రకారం, రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు 15 లక్షల కాంట్రాక్ట్ సైజ్ కంటే తక్కువ పెట్టుబడితో డెరివేటివ్స్ మార్కెట్లో నేరుగా ట్రేడింగ్ చేయడం కష్టతరం అవుతోంది. sebi ప్రధాన మార్పులు ఏమిటో తెలుసుకుందామా..
- కాంట్రాక్ట్ సైజ్ పెంపు: మినిమం కాంట్రాక్ట్ సైజ్ ను ₹5-10 లక్షల నుండి ₹15 లక్షల వరకు పెంచారు. దీనివల్ల చిన్న స్థాయి మదుపరులు, ఫ్యూచర్స్ & ఆప్షన్స్ (F&O) మార్కెట్లో పాల్గొనడం కాస్త కష్టంగా మారుతుంది.
- వీక్లీ ఎక్స్‌పైరీ పరిమితులు: ఇకపై ఒక్కో ఎక్స్చేంజ్ లో ఒకే ఒక్క వీక్లీ ఎక్స్‌పైరీ మాత్రమే అనుమతించబడుతుంది. వీక్లీ ఎక్స్‌పైరీలు మరింత నియంత్రణలోకి వస్తాయి, తద్వారా తరచుగా జరిగే స్పెక్యులేటివ్ ట్రేడింగ్ తగ్గుతుంది.
- ఎక్స్‌పైరీ డే మాజిన్ పెంపు: ఎక్స్‌పైరీ రోజుల్లో 2% ఎక్స్‌ట్రీమ్ లాస్ మార్జిన్ (ELM) అనునిత్యంగా వసూలు చేయబడుతుంది. ఇది రిస్క్‌ను తగ్గించేందుకు దోహదపడుతుంది.
- క్యాలెండర్ స్ప్రెడ్ లాభం తొలగింపు: 2025 ఫిబ్రవరి నుండి, ఒకే రోజు ఎక్స్‌పైరీ కలిగిన కాంట్రాక్టులకు క్యాలెండర్ స్ప్రెడ్ లాభం అందుబాటులో ఉండదు, దీని వలన స్పెక్యులేటివ్ వ్యూహాలు కాస్త తగ్గే అవకాశం ఉంది.
- ప్రీమియం ముందస్తు వసూలు: ఫిబ్రవరి 2025 నుండి ఆప్షన్ ప్రీమియం ముందుగానే వసూలు చేయబడుతుంది. దీని ద్వారా, సరిపడిన కోలేటరల్ లేకుండా ఎక్కువగా లెవరేజ్ పొందడం కుదరదు.
- ఇన్‌ట్రాడే పొజిషన్ లిమిట్స్ గమనింపు: ఏప్రిల్ 2025 నుండి, ఇండెక్స్ డెరివేటివ్స్ లో పొజిషన్ లిమిట్స్ ట్రేడింగ్ సమయమంతా గమనిస్తారు. దీనివలన నిబంధనలు అతిక్రమించకుండా తగిన నియంత్రణ ఉంటుంది.
ఈ మార్పుల వల్ల ముఖ్యంగా చిన్న స్థాయి మదుపరులు మరియు బ్రోకర్స్ వ్యవహారాలలో కొన్ని ప్రభావాలు చూపుతాయి. చాలామంది ఆర్థిక నిపుణులు వీటిని మదుపరుల రక్షణ కోసం అవసరమైన చర్యలుగా భావిస్తున్నారు, కానీ మార్కెట్ లో లిక్విడిటీ మరియు వ్యూహాల పద్ధతుల్లో ప్రభావం చూపవచ్చని కూడా భావిస్తున్నారు.
సెబీ (SEBI) కొత్త రూల్స్ ప్రకారం, రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు 15 లక్షల కాంట్రాక్ట్ సైజ్ కంటే తక్కువ పెట్టుబడితో డెరివేటివ్స్ మార్కెట్లో నేరుగా ట్రేడింగ్ చేయడం కష్టతరం అవుతోంది. అయితే, 15 లక్షలు పూర్తి చేయలేనివారికి ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలు కూడా ఉన్నాయి.
కొన్ని ప్రత్యామ్నాయ మార్గాలు:
- మ్యూచువల్ ఫండ్స్ మరియు ETFలు: కొన్ని మ్యూచువల్ ఫండ్స్ మరియు ఎక్స్చేంజ్-ట్రేడెడ్ ఫండ్స్ (ETFs) డెరివేటివ్స్ మార్కెట్లో భాగస్వామ్యం ఉంటాయి. రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు ఈ ఫండ్స్‌లో ఇన్వెస్ట్ చేసి పరోక్షంగా F&O ఎక్స్‌పోజర్ పొందవచ్చు.
- పార్ట్‌నర్‌తో కలిసి ట్రేడింగ్: పుల్ పెట్టుబడులు పెట్టడానికి లేదా భాగస్వామ్యాల ద్వారా గ్రూప్‌గా పెట్టుబడులు పెట్టడం ద్వారా కొందరు ఇన్వెస్టర్లు కనీస పెట్టుబడిని చేరుకుంటారు.
- మార్జిన్-ట్రేడింగ్ సర్వీసులు: కొందరు బ్రోకర్లు రిటైలర్లకు అవసరమైనంత మార్జిన్‌ను అందిస్తారు, అయితే ఇది కూడా కొత్త సెబీ మార్గదర్శకాల కింద పరిమితమయ్యే అవకాశం ఉంది.
ఇది చూసినప్పుడు, నిజంగా డైరెక్ట్‌గా మార్కెట్‌లోకి రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు అధిక రిస్క్ తీసుకోకుండా, ఎక్కువ పెట్టుబడితోనే ట్రేడింగ్ చేయవలసిన పరిస్థితి ఏర్పడింది.
ఇతర మార్గాలు
రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు ₹15 లక్షల కాంట్రాక్ట్ సైజ్ లేకుండా డెరివేటివ్ మార్కెట్లో పాల్గొనడానికి కొన్ని ఇతర మార్గాలు కూడా ఉన్నాయి:
1. ఇండెక్స్ ఫండ్స్ లేదా ETFల పై ఆప్షన్లు:
- కొన్ని ETFs, ముఖ్యంగా ప్రధాన ఇండెక్స్లను అనుసరించే వాటి పై, చల్లనైన కాంట్రాక్ట్ పరిమాణాలు కలిగిన ఆప్షన్స్ అందుబాటులో ఉంటాయి. ఇది రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లకు అందుబాటులో ఉన్న పెట్టుబడులను ఉపయోగించి మార్కెట్ కదలికల నుండి లాభం పొందే అవకాశం ఇస్తుంది.
2. మినీ లేదా మైక్రో కాంట్రాక్ట్స్:
- SEBI మరియు ఎక్స్చేంజ్‌లు కొన్నిసార్లు “మినీ” లేదా “మైక్రో” డెరివేటివ్ కాంట్రాక్ట్స్ ని ప్రవేశపెడతారు, ఇవి తక్కువ విలువ కలిగిన కాంట్రాక్టులు. ఈ కాంట్రాక్టులు సాధారణంగా పెద్ద కాంట్రాక్టుల కంటే తక్కువ పెట్టుబడితో కూడి ఉంటాయి.
3. డెరివేటివ్స్ ఎక్స్‌పోజర్ కలిగిన మ్యూచువల్ ఫండ్స్:
- డెరివేటివ్స్‌ను హెచ్చింగ్ లేదా మార్కెట్ ఎక్స్‌పోజర్ కోసం ఉపయోగించే మ్యూచువల్ ఫండ్స్ ద్వారా కూడా రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లు ఫండ్స్‌లో పరోక్షంగా పాల్గొనవచ్చు. ఇవి చిన్న పెట్టుబడులను సమీకరించి F&O మార్కెట్‌కి ప్రాప్తి ఇవ్వడంలో సహాయపడతాయి.
4. స్ట్రక్చర్డ్ ప్రొడక్షన్స్:
- కొన్ని ఆర్థిక సంస్థలు డెరివేటివ్స్ భాగాలను కలిగిన స్ట్రక్చర్డ్ ప్రొడక్షన్స్‌ను అందిస్తాయి. ఈ ప్రొడక్షన్స్ సాధారణంగా నిర్ధిష్ట ఫిక్స్‌డ్ ఇన్‌కమ్ మరియు ఈక్విటీ డెరివేటివ్స్‌ను కలిపి నిర్మించబడ్డాయి.
5. బ్రోకర్ మార్జిన్ సౌకర్యాలు:
- కొన్ని బ్రోకర్లు మార్జిన్ ట్రేడింగ్ సౌకర్యాలను అందిస్తారు, ఇది ఇన్వెస్టర్లకు భాగస్వామ్య పెట్టుబడులను సమకూర్చడానికి అవకాశం ఇస్తుంది. కొత్త SEBI నియమాలు ఎక్కువ మార్జిన్ వసూలు చేయాలని పేర్కొంటున్నా, మార్జిన్ ట్రేడింగ్ ఇంకా అందుబాటులో ఉంటుంది.
ఈ మార్గాలు రిటైల్ ఇన్వెస్టర్లకు డెరివేటివ్ మార్కెట్లో తక్కువ పెట్టుబడితో చేరిక చేయడానికి వీలుగా ఉంటాయి. అయితే, ప్రతి అవకాశానికి సంబంధించిన ప్రమాదాలు మరియు ప్రయోజనాలను బాగా అర్థం చేసుకోవడం అవసరం.